İkonik Arabalar: Ford Model T

Ford Model T varlıklı-yoksul herkesin bir otomobil alabilme ihtimalinin önünü açan öncü bir otomobildir. Henry Ford otomobillerin sadece varlıklı insanlar tarafından kullanılmasından rahatsız olmuş ve bu durumu nasıl değiştirebileceği üzerine çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmaların sonucunda seri üretim bandını temellendiren Henry Ford, Model T’yi ilk seri üretilen otomobil olarak piyasaya sürmüştür. Model T o zamanın şartlarında en güvenli, en uygun fiyatlı ve en çok satan otomobil olmuştur. Model T o kadar çok satmıştır ki tüm zamanların en çok satan üçüncü otomobilidir.

Henry Ford’un Model T’den bazı beklentileri vardı. Bu otomobil uygun fiyatlı, kullanımı kolay ve dayanıklı olmalıydı. Bunun üzerine C. Harold Wills, Jozsef Galamb ve Eugene Farkas otomobil için çalışmalara başladı. Model T öncesi at arabalarından gelen bir alışkanlıkla direksiyon otomobilin ortasında bulunmaktaydı. Ford Model T ile bu direksiyon simidini sol tarafa almış ve bu sayede yolcuların araca daha kolay inip binmesini sağlamıştır. Bu değişiklik dünyanın birçok alanında trafiğin sağdan akmasına sebep oldu.

Model T’de ön kısımda bulunan ve bir Amerikan otomobilinin olmazsa olmazı sıralı sistem bir motoru bulunmaktaydı. 4 silindirli ve 20 beygir gücüne sahip bu motor saatte 72 km hıza çıkabiliyordu. Bu günümüz şartlarına göre bizlere yetersiz gelse de 1908 yılında olduğumuzu düşünürsek gayet iyi bir hıza sahipti. Bu motor benzin, gazyağı ve etanol ile çalışabiliyordu. Kullanılan yakıta göre araç 100km de 11 ila 18 litre arası yakıt tüketiyordu. Zamanla benzinin azalan maliyeti nedeniyle otomobiller genellikle benzin ile çalışır duruma geldiler.

Otomobiller 1908 yılından 1919 yılına kadar elle marş sistemini kullanarak çalıştırılıyorlardı. Bu sistemde krank miline bağlı bir aparatla mil çevriliyor ve motora ilk hareket veriliyordu. 1919-1927 yılları arasında geliştirilen elektrikli marş sistemi araca eklenerek kullanıcıların aracı kolayca çalıştırması sağlanmıştır.

1908 yılında üretimine başlanan Model T 1927 yılına kadar üretilecekti. Bu otomobil seri üretim bandından çıkan ilk otomobildi. Fabrikada çalışan işçilerin dahi alabileceği bir otomobil olması planlanan Model T, Henry Ford’un hayallerini gerçekleştirecekti.  Model T Ford Motor Company'nin Ford'un devrim niteliğindeki Highland Park Fabrikasındaki hareketli montaj hattında üretildi. Üretim bandında üretilen bu model ilk başlarda 850 dolardan satılırken zamanla üretimin hızlanması ve verimliliğin artması sayesinde 260 dolara satılmaya başlamıştır.

O zamanlar Ford’un fabrikasında günlük 5 dolara çalışan bir işçi 52 gün çalışarak bir Ford Model T sahibi olabiliyordu. Ülkemizde ise fabrikada asgari ücretle çalışan bir işçi Ford’un en uygun fiyatlı arabası olan Ford Fiesta’yı 77 ay çalışarak alabilmektedir.

Model T ilk olarak, aracı Wisconsin ve kuzey Michigan'a bir av gezisine çıkaran Henry Ford tarafından test edildi. Model T, Tennessee Eyaleti Meclis Binası'nın merdivenlerini tırmanmak ve Pikes Peak'in zirvesine ulaşmak da dahil olmak üzere gerçekleştirdiği gösterilerle ünlendi. Kendi ürününün test edilmesinden sonra araç, 1 Ekim 1908 tarihinde ilk müşterisine sevk edildi.

Ford, araçları ucuzlatmak ve tüm ailelerin bir Model T’ye sahip olmasını sağlamak için verimliliğe çok önem veriyordu. Kendi bulduğu üretim yöntemleri sayesinde zaten araçlar önceden 1.5 günde üretilirken şimdi bir aracın üretim bandının başından kullanıma hazır hale gelmesi 93 dakikaya inmişti.

Ford verimliliğe o kadar önem veriyordu ki siyah boyanın araç üzerinde daha hızlı kuruduğu anlaşılınca tüm model T’leri yalnızca siyah renkte üretmeye başlamıştır.

Model T Her Yerde

Ford Model T 1908 yılında üretilmeye başlandı. 1920’li yıllara gelindiğinde ise dünyada üretilen tüm otomobillerin yarısından fazlası Ford Model T olup renkleri siyahtır. Henry Ford’un “Bir Ford'u geçmeye çalışmanın faydası yok, çünkü her zaman hemen ileride bir tane daha vardır." sözü Ford’un çok fazla sattığına bir göndermedir.

Ford Model T 1908-1927 yılları arasında 16 milyondan fazla otomobil satmıştır. 1970 yılına kadar dünyanın en çok satılan otomobil modeli olan Model T 1970 yılında rekorunu Volkswagen Beetle’a kaptırmıştır.

Ford Model T’yi farklı ihtiyaçlara göre farklı gövde tipleriyle güncellemiştir. Bu şekilde bir tüccarın veya bir aile babasının da model t alması sağlanmıştır.

Bu kasa tipleri:

2-kapı touring (1909-11), 3-kapı touring (1912-1925), 4-kapı touring (1926-1927), kapısız roadster (1909-11), 1-kapı roadster(1912-1925), 2-kapı roadster (1926-1927), roadster pickup (1925-1927), 2-kapı coupé (1909-1912,1917-1927), Town car (1909-1918), C-cab wagon (1912), 2-(Center)kapı sedan (1915-1923), 2kapı sedan (1924-1927), 4-kapı sedan (1923-1927), coachbuilder.

Dünyayı kasıp kavuran bu Model T’lerden tabi ki ülkemize de gelmiştir. Günümüzde Model T’leri görmek isterseniz Rahmi M. Koç müzesini ziyaret edebilirsiniz. Koç müzesinde üç farklı gövde tipinde Model T bulunmaktadır. Bunlar:

Bir ailenin ihtiyaçlarını karşılayacak ve binek araç denildiğinde ilk aklımıza gelecek olan Ford Model T Touring,

Bir çiftçinin veya tüccarın ihtiyaçlarına göre tasarlanan Ford Model T Pick Up,

Yolcu taşıma amaçlı tasalanan Ford Model TT Bus.