Mind Map Nedir?
Zihin haritası, Türkçe'ye İngilizce Mind (Zihin) + Map (Harita) kelimelerinden geçmiştir. Düşünceleri bağlantılarla ifade ederek görselleştirmek, konuyu kavramayı ve çözümlemeyi hızlandırmak için en sık kullanılan diyagram türlerinden biri Mindmap'tir.
Zihin Haritası Kavramı Nasıl Ortaya Çıktı?
Zihin haritalama tekniği; İngiliz psikolog, matematikçi ve beyin araştırmacısı Tony Buzan tarafından geliştirilmiştir. Teknik, Buzan’ın, beyin ve not alma üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda, zihnin işleyiş şeklini ortaya koyan bir not alma modeli olarak 1960’lı yılların sonunda ortaya atılmıştır. Buzan’ın zihin haritalamaya eğilmesinde, öğrencilerin çoğu için pek etkili olmayan klasik notların öğrenme için yetersiz oluşu ve Darwin, Leonardo da Vinci, Einstein, Picasso gibi bilim adamlarının tuttuğu notlara benzememesi temel etkenler olmuştur.
Beynin her iki bölümünü bir arada kullanarak bir konu hakkında şema oluşturmak daha iyi düşünmeyi, uzun süre hatırlamayı, hızlı anımsamayı sağlayacaktır. [Buzan Study Skills]
Grafiksel Not Almak Ne İşimize Yarayacak?
Grafiksel not alma tekniklerinde "bir resim, bir çizgi ve bir işaret binlerce sözcüğü simgeleyebilir." (Baytekin, 2004) Bunlar olay, olgu ve kavramlar arasındaki ilişkileri gösteren mantıksal örüntülerdir. Dolayısıyla bilgiyi anlamlandırma ve kalıcı hale getirmede oldukça etkilidir. Grafiksel not alma tekniği, birden fazla ilişkiyi ortaya koyarak bütünlük içerisinde kısa sürede anlamlandırmaya yardımcı olur.
Zihin Haritasının Özellikleri:
- Konuya dikkat merkezi bir resimle sağlanır.
- Konunun ana temaları, merkezdeki resimden çıkan dallardan yayılır.
- Dallar, ilişkilendirilmiş çizgiler üzerine yazılan bir anahtar resim veya sözcüğü içerir.
- Dallar arasında yapısal bir ilişki vardır.
Mind Map Nasıl Hazırlanır?
- Büyük bir sayfa kullanılır. A3 olabilir.
- İhtiyaç duyacağınız her bilgi toplanır.
- Zihin haritası yapılacak konu veya sorun seçilir.
- Kağıdın merkezine seçilen konuyu veya problemi simgeleyebilecek büyük ve çerçevesiz bir imge çizilir.
- Dikkat çekmesi ve belleğe yardımcı olması için merkezdeki imge çizilirken boyut, ifade, büyüklük ögelerinden yararlanılır ve en az üç renk kullanılır.
- Merkez ögeden uzanan çizgiler çekilir ve konu hakkında bilinen anahtar sözcükler ve önemli düşünceler yazılır.
- Her çizgiye bir anahtar kelime yazılır.
- Yan dallar oluşturulur. Daha önemli veriler merkezdeki imgenin yakınına yerleştirilir.
- Mümkün olan her yerde imgeler kullanılır.
- Düşüncelerin serbest yayılmasına izin verilir.
Zihin Haritası Hazırlamada Dikkat Edecekleriniz:
- Vurguyu kullanın.
- İlişkilendirin.
- Açık olun.
- Kişisel bir stil geliştirin.
- Numaralandırılmış bir düzen kullanın.
- Hiyerarşiyi kullanın.
- Zihin duvarlarınızı yıkın.
- Tekrar edin.
- Düzenleyin.
Mind Map Niçin Hazırlanır?
Kişisel veya profesyonel planlama, olanakları tanımlama, duyguları ve düşünceleri açığa çıkarma ve performansı değerlendirmede zihin haritaları kullanılabilir.
Klasik Not Alma Tekniğinde:
- Anahtar kelimeler açık değildir.
- Hatırlanmaları zordur.
- Algılaması zordur
- Beynin yaratıcılığını harekete geçirmezler
Mind Map Tekniğinde:
- Anahtar kelimeler açıktır.
- Hatırlanması kolaydır.
- Algılaması kolaydır
- Beynin yaratıcılığını harekete geçirir.
Endüstriyel Tasarım Bağlamında Mind Map
Ürün tasarlarken pek çok seçenek karşımıza çıkmaktadır. Bu noktada hangi tercihi yapmamız gerektiğini sorgulama aşaması oldukça zaman alan bir süreçtir. Bu süreci doğru yönetmek adına kullanılabilecek yöntemlerden biri de Mind Map'tir. Mind Map yöntemiyle birlikte fikir bulabilir, fikir geliştirebilir ve tasarımınızın alt metnini oluşturmada yararlanabilirsiniz.
Zihin haritasında kelimeleri, eskizler ve modeller ile birleştirdiğinizde projenizi çok daha hızlı kavrayabilirsiniz.
Mind Map Hazırlamada Kullanabileceğiniz Programlar
Eğer zihin haritasını dijital ortamda hazırlayacaksanız kullanılan bir kaç program önerebilirim. Kendi açımdan sonradan değişiklik yapmak, ekleme ve çıkarma yapmak, görseli hızlıca eklemek gibi kolaylıklardan dolayı dijital ortamda hazırlamayı tercih ediyorum. Sonrasında dilerseniz baskı alarak üzerine çizmeyi deneyebilirsiniz.
1- Diagrams.net
Eskiden Drawio olarak geçen program artık diagrams.net olarak geçiyor. Açık kaynaklı olarak ücretsiz kullanabilirsiniz. Herhangi bir giriş yapmadan dahi kullanabildiğiniz programı gerek tarayıcı gerekse bilgisayarınıza indirerek kullanabiliyorsunuz. Mind map için özelleşmiş değildir, herhangi bir şema oluşturabilirsiniz. Böylece kendi stilinize göre farklı şema türlerini oluşturma imkanı sağlıyor. Kağıt boyutunu çalışmaya göre ayarlayabiliyorsunuz böylece baskı almak istediğinizde boyutlar hatasız çıkmış oluyor. Kaydı otomatik alabiliyorsunuz ve kendinize özelleştirmek için pek çok seçeneği de bulunmakta. Özelleştirme yapmadan kullandığınızda hazırladığınız sunum, klasik ve sıradan gözükmesi itibariyle karşı tarafın ilgisini çekmeyebilir. Google Drive'a kaydederek pek çok kişinin aynı anda dokümana erişmesini de sağlayabilirsiniz. jpg, PDF, SVG, JPG gibi formatlarında çıktı alabilirsiniz.
Hakkında Detaylı Bilgi Edinmek İsterseniz:
Github Kodlarına Erişmek İsterseniz:
2- Xmind
Mind map hazırlamak için özelleşmiş bir programdır. Diğer programlara göre arayüz tasarımı çok daha gelişmiştir. Böylece pratik bir şekilde etkileyici sunumlar hazırlayabilirsiniz. Ancak program ücretlidir. Diğer hiçbir programda olmayan markdown formatını şemaya dönüştürebilme özelliği, tema değiştirebilme gibi özellikleriyle birlikte öne çıkmaktadır. Masaüstü, mobil ve tarayıcıdan programa erişim sağlayabilirsiniz.
Detaylı Bilgiye Web Adresinden Ulaşabilirsiniz:
3- Miro
Ekip çalışmasında mind map kullanmak isterseniz Miro sizin için çok iyi bir tercih olabilir. Ekibinizle birlikte uygulama içerisinde görüntülü konuşmanıza imkan sağlar. Bu güzel özelliklerinin yanı sıra ara yüz tasarımı da özenle hazırlanmış. Hazırladığınız sunumlar ile birlikte karşı tarafı etkileyebilirsiniz. Program freemium olarak geçmekte yani ücretsiz ve ücretli seçenekleri bulunmakta.
Detaylı Bilgiye Web Adresinden Ulaşabilirsiniz:
Mind Map ve Son Sözler
Kişisel olarak kullandığım ve en başarılı bulduğum şematik çalışma yöntemlerinden biri zihin haritalarıdır. Kullandığınız programa odaklanmak yerine fikre odaklanarak çok başarılı işler başaracağımıza inanıyorum. Gerek kağıtta gerekse dijital ortamda çalışmanızı tavsiye ederim. Unutmayalım ki şematik çalışma yöntemlerinden sadece biri Mind Map'tir. Her projenin şeması kendisine özel ve kendi stilinize uygun olarak yapabilirsiniz. Dünyada hazırlanmış en başarılı bulduğum şematik çalışmalar ile birlikte sözlerimi bitiriyorum.
Yüksek Lisans Tezi - Zihin Haritalama Tekniğinin Dinleneni Anlamaya Etkisi - Gülnur AYDIN, Sayfa: 42, 43, 46
Kitap, Mind Mapping for Dummies
Kitap, Buzan Study Skills Handbook, Tony Buzan, BBC Active
https://www.bbc.com/news/science-environment-47008289
https://www.diagrams.net/doc/
https://www.xmind.net/
https://miro.com/