Bir önceki sayıda 3B yazım sürecine; detaylıca makine türlerine ve
malzemelerine; tasarımcılar olarak 3B baskıya uygun ve doğru ürünler elde
edebilmek için tasarım aşamasında dikkat edilmesi gereken hususlara
değinmiştik. Bu sayıda ise 3B yazıcıların endüstriyel üretimde neden ve
nasıl kullanıldığına/kullanılmadığına değineceğiz.
Üretimde 3B Yazıcılar
3B baskıya geçiş, işletmelerin ve odaklanmış ürün ekiplerinin yeni
ürünleri daha sık piyasaya sürdüğü kısa vadeli parça üretimini
düşünmelerini mümkün kılabiliyor. Hayal güçlerinin ötesinde ve kesinlikle
geleneksel yöntemlerle gelen kısıtlamaların ötesinde çalışabilecekler. 3B
yazıcılar fiziksel parçalar için çevik bir geliştirme süreci sunar;
üretimi ve pazara sunulması için gereken süreyi hızlandırma yeteneğine
sahiptir. İlk birkaç yüz parçanın üretilmesi söz konusu olduğunda 3B
baskının geleneksel yöntemlerin çok ilerisinde olduğuna şüphe yoktur. Peki
3B baskı büyük ölçekli üretim için de uygun mudur? 3B baskı, üretim
süreçlerini etkileme ve işletmelerin daha yüksek bir seviyede performans
göstermesine yardımcı olma şekli nedeniyle diğer birçok teknolojiden daha
hızlı gelişen ve büyüyen bir teknolojidir. 3B baskı için kurulan bir
üretim hattının değiştirilmesi, geleneksel üretim için olan üretim
hattından daha kolaydır. Tüm bunlar 3B baskıyı uygulanabilir bir seçenek
haline getirir. Tüm üretim hattı, baskı üretim hattının hızına göre
ayarlanabilir ve uyarlanabilir. Bu nedenle, makinelerde iyileştirmeler,
baskı hızında ayarlamalar ve hatta ürün değişikliği neredeyse anında
yapılabilir. Geleneksel yöntemle bu değişiklikleri yapmak ve ardından
yeniden üretime başlamak birkaç hafta veya ay sürebilir.
Büyük Ölçekli Üretim İçin 3B Baskıyı Kullanmanın Zorlukları
Üretim için 3B baskıyı kullanmanın faydaları göz ardı edilemez:
verimlilik, hız, israfı azaltma, daha az hata ve daha az maliyet. Bununla
birlikte, birçok üretici hâlâ geleneksel yöntemlerden bu yeni üretim
yöntemine geçiş yapmamaya karar veriyor. Belirli büyük ölçekli parçaların
üretimi söz konusu olduğunda, bir 3B yazıcı kullanmak, şirketlerin
uğraşması gereken bazı zorluklarla birlikte gelir, örneğin: Ekipmanın
maliyeti Spesifik sektör için mevcut malzemeler İşlem sonrası ihtiyaçlar
Üretim maliyetleri Uzmanlık gereksinimi Yazılım geliştirme ve yetenekler
Geri dönüştürülebilirlik. Bunlar, herhangi bir işletmenin 3B baskı
kullanmaya gelince karşılaşacağı tüm zorluklar değildir, ancak
işletmelerin karşılaşacağı temel zorluklardır.
Üretim için 3B baskıyı kullanmanın avantajları
Maliyetlerde azalma
Geleneksel üretim yöntemleri 3B baskı sürecinin aksine
oldukça maliyetlidir. Geleneksel üretimdeki bir dizi
makine, ürünü bir araya getirmek için bir üretim hattı ve
çok sayıda işçi gereksinimi 3B baskı söz konusu olduğunda
ortadan kalkar. Her bir 3B yazıcı, üretilmek istenen
tasarımın otomatik üretim sürecini başlatabilmesi için bir
operatörün makineyi başlatmasını gerektirir; dolayısıyla
işçilik maliyeti düşüktür.
Büyümesi artan görece yeni bir teknoloji olan 3B baskı ile
üretimde malzeme maliyetleri yüksek olabilir; ancak artan
malzeme çeşitliliği ile bu maliyetler zamanla azalacaktır.
Buna rağmen geleneksel üretim yöntemlerinde maliyet çok
daha fazladır.
Risklerin azaltılması
Üreticiler bir tasarımı üretimden önce onaylayabilmek
amacıyla 3B baskı prototipleri ile hata, malzeme ve para
israfı riskini ortadan kaldırabilir. Üstelik 3B baskı bir
prototipi yeniden tasarlamanın ve değiştirmenin geleneksel
yöntemlere göre oluşturulanlardan daha kolaydır ve daha
güven vericidir.
Geleneksel üretim yöntemleri genellikle seri üretimin
verimliliğine dayanır ve çok sayıda montaj işçisi
gerektirir. Üreticilerin kurulum maliyetlerini
gerekçelendirmek için çok fazla ürün üretmesi gerekir.
Başarısızlık daha ucuz ve daha hızlıdır
Üretim turları arasında 3B yazıcıların farklı bir ürün
yapmak için yeni bir makine ve alet takımı ile donatma
gereksinimi bulunmamakta. Monte edebilme hızı söz konusu
olduğunda geleneksel montaj hattı daha hızlıdır; fakat
geleneksel imalatta üretimi durdurma noktasına
getirebilecek insan hatasından makine sorunlarına kadar
ters gidebilecek birçok durum vardır.
Pazara giriş zamanı 3B baskı, tasarım fikirlerinin daha hızlı
geliştirilip üretilmesini sağladığı için şirketler
rakiplerinin önünde kalmasının yanı sıra üretim süresini
aylardan günlere düşürebilir. 3B konseptlerin tasarımına göre
bir ürün aynı gün tasarlanıp basılabilir.
Oluşturun ve büyütün 3B üretimde hızlıca ve geleneksel
yöntemler için
uçuk olan fikirler, konseptler, tasarımlar
modellenip
üretilir ve daha sonra geliştirilebilir. Bu nedenle, herhangi
bir işletme için, bir ürün bir fikirden, bir konsepte ve
bitmiş parçaya kadar gidebilir.
Geometrilerde Sınırlama Yok Geleneksel üretim yöntemleriyle
yön değiştiren delikler, kare iç boşluklar gibi geometriler
uzun yıllar boyunca üretilemedi. 3B üretim ile bugün var olan
ve gelecekte yapılacak birçok iyileştirme sayesinde ürünlerin
tasarımına yetebilen olası geometriler listesi sonsuz.
Daha az atık Maliyetle orantılı olarak geleneksel üretim
yöntemleri söz konusu olduğunda çok fazla kaynak israfı
mevcut. 3B baskıda ise kaynaklar daha verimli kullanılır. Bir
3B yazıcı üretim esnasında temelde yalnızca yazıcının
püskürtme haddesinden geçen ve ürünün montajı için kullanılan
malzemeyi kullanacaktır. Enjeksiyon kalıplarının aksine
kalıpları doldurmak için ek bir malzemeye de ihtiyaç vardır.
Sonuçta destek malzemesi gibi atıklar ortaya çıkacaktır.
Daha az depolama alanı 3B baskı ile üretim talep anında
üretilebilme kapasitesine sahip olduğundan geleneksel
yöntemlerle seri üretim sonucunda oluşan depolama alanı
gereksinimi ve dolayısıyla maliyet büyük oranda azalır.
Uygulama Alanları
Havacılık ve Savunma Endüstrisi
🚀
3B Baskılı Roket Bileşenleri Özellikle metallerle 3B baskı, roket
üretiminde giderek daha fazla kullanılmakta. 3B baskı, mühendislerin
roket parçalarının tasarımında yenilik yapmasına ve bunları daha
kısa sürede üretmesine olanak sağlıyor. Bunun bir örneği, Airbus
Group ve Safran'ın ortak girişimi olan Ariane Group tarafından
geliştirilen Ariane 6 başlatıcısı için bir enjektör kafasıdır.
Enjektör kafası, yakıt karışımını yanma odasına zorlayan bir tahrik
modülünün temel elemanlarından biridir. Geleneksel olarak enjektör
kafaları, birlikte işlenmesi ve kaynaklanması gereken düzinelerce
hatta yüzlerce parçadan yapılır. Buna karşılık, 3B baskı, bu
bileşenlerin tek parça olarak üretilmesini sağlar. Ekip, başlangıçta
248 bileşen gerektiren bir tasarımı aldı ve bunu SLM
teknolojisiyle malzemesi nikel bazlı bir alaşım olan bir adet 3B
baskılı parçaya indirdi
. Eskiden döküm ve işleme üç aydan uzun sürerken, dört paralel lazer
ile bir EOS M 400-4 3B yazıcı kullanılarak Eklemeli Üretim ile
üretim süresi 35 saate düşürüldü. Ek bir avantaj, %50'lik bir
maliyet azalmasıydı.
💡
Elektronik 3B baskı, PCB'leri (printed circuit boards: baskılı devre
kartları) imal etmek için 3B yazıcıları kullanmak, savunma şirketleri için
giderek büyüyen bir alanıdır. PCB'ler elektroniklerin beynidir;
akıllı telefonlarımızı ve blu-ray oynatıcılarımızı çalışır hale getiriyor.
Prototip oluşturma için şirket içinde PCB yazdırmak yalnızca prototip
oluşturma sürecini hızlandırmakla kalmaz, aynı zamanda
yüksek düzeyde IP koruması sağlar
. Ancak PCB baskı teknolojisi, küçük ve orta ölçekli seri üretim için de
kullanılabilecek noktaya gelmiştir.
Otomotiv Endüstrisi
🚗
3B Baskılı Özel Koltuklar
3B Baskılı Özel Koltuklar Porsche, kısa süre önce, 3B baskı ve kafes
tasarımından yararlanan yeni bir spor araba koltuğu konseptini tanıttı.
Yeni koltuklar, üç sertlik seviyesi ile özelleştirilebilen poliüretan 3B
baskılı orta koltuk ve sırtlık minderi bölümlerine sahiptir: sert, orta ve
yumuşak. 17 Mart 2020 tarihli Porsche haberine göre, "Başlangıçta
Avrupa'da olmak üzere Mayıs 2020'den itibaren 911 ve 718
serileri için sürücü koltuğu olarak Porsche Tequipment'ten satışa
sunulacak. Menzil başlangıçta, altı noktalı emniyet kemeri ile birlikte
Avrupa'daki yarış pistlerinde kullanılmak üzere 40 koltuk
prototipiyle sınırlı olacak. Müşterilerden gelen geri bildirimler
geliştirme sürecine dahil edilecektir. Bir sonraki adım olarak, 2021
ortasından itibaren Porsche Exclusive Manufaktur'dan üç farklı
sertlik seviyesinde ve renklerde, trafikte kullanıma uygun olacak olan
koltuklar sunulacak."
Porsche, genel olarak koltuğu müşterinin özel vücut hatlarına göre
kişiselleştirerek koltuk özelleştirmesini sertlik ve rengin ötesine
taşımak istiyor. 3B baskı şu anda bu düzeyde özelleştirmeyi sağlayabilen
tek teknoloji olmaya devam ediyor.
🚘
Ford firmasının ödüllü araçlarından biri, FDM kullanılarak üretilen kalıp
yenilikçiliğinin bir örneği bir montaj asansörüdür. 3B baskılı parça,
geleneksel bir muadilinden %50 daha düşük maliyetlidir ve tedarik
sürelerini önemli ölçüde kısaltmıştır. Ağırlık azaltma, kullanım durumunda
önemli bir faktör, çalıştırmayı kolaylaştıracak ve tekrarlayan hareket
yaralanmalarını azaltacaktı. 3B baskı ile mühendisler, önemli ölçüde daha
hafif bir fikstür üretebildiler.
Tıp ve Dişçilik Endüstrisi
🧬
Biyolojik Baskı — Biyo-mürekkep: Plastik veya metal parçaları kullanmak
yerine, 3B biyoyazıcılar ile organ dokularını taklit eden biyomürekkep ile
canlı hücreleri katman katman diziliyor. Kıkırdak, deri ve kemik gibi
görece basit yapay doku ve yapıları; kan damarları ve kalp yamaları
üretmek için hazırda kullanılıyor. ABD merkezli bir tıbbi laboratuvar ve
araştırma şirketi olan Organovo biyolojik baskılı dokuları üretmek için
donör organlardan alınan hücreleri biyo-mürekkebe dönüştürüyor. Bu
hücreler küçük doku alanları oluşturmak için katmanlanıyor. Bu katmanlı
üretilmiş dokular, büyük bir rejeneratif tıp potansiyeli ile yeni ilaç ve
tedavileri test etme; hayvanlar üzerinde test etme veya riskli deneyler
yapma ihtiyacına çözüm olabilir.
🦷
Şeffaf diş telleri, dişleri ayarlamak ve düzeltmek için kullanılan
dental cihazlardır ve doğası gereği kişiselleştirilmiş ürünlerdir.
3B baskı uygun maliyetli kişiselleştirilmiş baskı için birebirdir.
Bu baskıyı mümkün kılan anahtar teknolojiler, yüksek hızları ve
doğrulukları nedeniyle Stereolitografi (SLA) ve Malzeme Püskürtme
(MJ)'dir. Invisalign markası altında tanınan en büyük şeffaf
plaklar (çarpık dişlerin sırasını düzelten plastik ortodonti aleti -
diş teli alternatifi olarak kullanılıyor) üreticisi olan Align
Technology de şeffaf hizalayıcılar için 3B baskı kullanan bir şirket
örneği. Şirketin 2019 yılında günde yarım milyondan fazla benzersiz
3B baskılı parça ürettiği bildirildi.
🦷
Dijital Diş Hekimliği
Dental ölçüleri oluşturmak için kullanılan geleneksel süreçler,
masaüstü 3B baskı sistemleri, 3B tarayıcılar ve materyallerin daha
erişilebilir hale gelmesiyle giderek yerini dijital teknolojilere
bırakıyor. Ağız içi tarama ve 3B baskıyı birleştirerek, diş
laboratuvarları bir hastanın anatomisine mükemmel şekilde uyan
kronlar, köprüler ve ısırma atelleri gibi diş ürünleri daha hızlı ve
daha ucuza oluşturabilir. SLA ve SLS masaüstü makineleri üreticisi
Formlabs, makinelerinde yapılan cerrahi kılavuzlar kullanılarak
50.000'den fazla ameliyatın gerçekleştirildiğini tahmin ediyor.
🦴
3B baskı ile plastik veya metal malzemeden protez ve ortopedik cihazlar
oluşturmak için de kullanılıyor. İmplantlar söz konusu olduğunda, 3B
baskı şu anda kalça ve diz eklemi protez, kafatası rekonstrüksiyon
implantları ve omurga implantları oluşturmak için kullanılmaktadır.
Lima Corporate, ortopedik ürünlerde 3B baskının öncülerinden biri olan
İtalyan bir şirkettir. Kalça protezlerinin temel parçaları olan
asetabular kaplar gibi parçaları üretmek için şu anda en az 15 metal 3B
yazıcı kullanıyor. Bir vaka: Kalça protezi ihtiyacı duyan bir dağcı,
Lima'nın 3B baskılı asetabular kapağa sahip kalça implantını aldı.
3B baskı sayesinde, doğal kemiğin gözenekli yapısını taklit eden, kemik
entegrasyonunu iyileştiren, implantın vücudun kalıcı bir parçası haline
gelmesini sağlayan bir işlem olan bir kap üretmek mümkün oldu. Sonuçta
hasta, implantasyondan iki buçuk ay sonra tekrar yürüyebildi ve
tırmanabildi.
Tüketim Ürünleri
👟
Örneğin Adidas, Carbon’ın tescilli
Digital Light Synthesis
3B teknolojisini kullanarak
Futurecraft 4D
spor ayakkabıları için orta tabanları 3B olarak yazdırıyor. 3B baskıyı bu
şekilde kullanmanın en önemli avantajlarından biri, orta tabanın çeşitli
özellikleri sayesinde çeşitli sporlar için ayakkabı performansını
arttırmaktır. Spor ayakkabının tabanında daha iyi yastıklı bir orta taban
için 20,000 destekleyici bulunuyor; bunu geleneksel yöntemlerle üretmek
mümkün değil. Örneğin enjeksiyon veya kompresyon kalıplama ile, ihtiyaç
duyulan değişken özelliklere sahip orta taban oluşturmak neredeyse
imkansızdır ve montaj gerektirir.
👁️
Fransız moda şirketi Chanel, 2018'de dünyanın ilk 3B baskılı maskara
fırçasını piyasaya süren 3B baskının potansiyelini gösteren bir şirkettir.
Révolution Volume maskara fırçası, lazer ışını kullanan SLS teknolojisiyle
poliamid tozu katmanları birleştirilerek üretildi. Fırçadaki pürüzlü
yüzeyi sayesinde maskaranın kirpiklere yapışmasını iyileştirmesiyle
tasarımda optimizasyon sağlanmıştır.
✂️
Gillette, müşterileri için daha fazla kişiselleştirme sunmak için 3B
baskıyı kullanarak Formlabs ile ortaklaşa,
Razor Maker
platformunu piyasaya sürdü. Bu pilot program sayesinde müşteriler, SLA
kullanılarak üretilecek olan özelleştirilmiş tıraş makinesi saplarını
sipariş etmek için 48 tasarım seçeneği arasından seçim yapabilirler.
Sanayi Ürünleri
🏭
Başlıca endüstriyel ürünler şirketleri, eklemeli üretimi, nihai parça
üreten ortalama bir yöntem olarak araştırıyorlar. Örneğin, 3B baskı,
İngiltere'nin önde gelen rulman üreticisi Bowman Additive
Production'daki rulman üretimini dönüştürmeye yardımcı oluyor.
Bowman, HP’nin Multi Jet Fusion teknolojisini ve PA11 naylon malzemesini
kullanarak ısmarlama Rollertrain kafesini üretebildi. Parça, üretim
sürecinin karmaşıklığını gösterir; kafesin her bir bölümünü birbirine
sabitlemek için yuvarlanan elemanları kullanan birbirine kenetlenen bir
yapı içerir. Sonuç: %70 daha fazla yük taşıma kapasitesine ve %500'e
kadar artırılmış çalışma ömrüne sahip rulmanlar.
🛠️
İhtiyaç üzerine yapılan 3B baskı sayesinde yedek parçaları hızlıca ve
ucuza üretebilmek mümkündür. Örneğin eski bir ekipmanın değişim parçasına
ihtiyaç olduğunda üretilebilmesiyle düşük talebe sahip yedek parçaların
maaliyetli depolanmasını es geçerek envanterin azaltılmasına yardımcı
olur. Üstelik maaliyeti ve üretim zamanını haftalardan saatlere kadar
azaltıp daha fazla fiili çeviklik getiriyor. Siemen Mobility, Siemens
Mobility RRX Demiryolu Merkezi [RRX (Rhine-Ruhr Express) Rail Service
Center]'nde ihtiyaç durumunda kalıp ve yedek parça üretiminde 3B
yazıcıları kullanan şirketlerden biridir. Siemens Mobility'ye göre
demiryolu merkezi yedek parçalar için üretim süresini %95 azaltabilme
kapasitesine sahip.
Rulman
Siemens Mobility RRX Demiryolu Merkezi
Hızlı bir geri dönüş zamanında ve düşük maliyetli tek bir (veya yalnızca
birkaç) parçaya ihtiyaç duyulduğunda veya parça geometrisi başka herhangi
bir üretim teknolojisi ile üretilemediğinde, 3B baskı en iyi seçenektir.
3B baskı mükemmel geometrik esneklik sunar ve özel parçaları ve
prototipleri hızlı ve düşük bir maliyetle üretebilir; ancak büyük
hacimler, sıkı toleranslar veya zorlu malzeme özellikleri gerektiğinde
geleneksel üretim teknolojileri genellikle daha iyi bir seçenektir.
3 Boyutlu Yazıcılar ve Üretim - Markut Dergi
https://markut.net/sayi-5/3b-yazicilar-ve-uretim/
Bu makale tarihinde MARKUT Dergi Sayı: 05 altında Hilal Doruk tarafından yazılmıştır. Sayının devamını aşağı kaydırararak okuyabilirsiniz. Üst menüden diğer sayılarımızı okuyabilir, buraya tıklayarak anasayfaya dönebilir veya alt bölümdeki formu doldurarak dergimize abone olabilirsiniz.