20 Temmuz 1969'da Neil Armstrong, Apollo Lunar Module Eagle'dan çıkıp ayın yüzeyine çıktı. Böyle olağanüstü bir başarıyı mümkün kılan hırslı ulusal çaba, aynı zamanda, Amerikalıların evlerine ve işyerlerine birçok yenilik soktu. Kuvarsla çalışan kol saatlerinden bina yalıtımına kadar, bugün kullandığımız birçok tüketici ürününün kökeni uzay yarışına dayanmaktadır.

Yarışın içinde doğan küçük bir temizleme aracı ise büyük bir ticari başarı elde etti: Dustbuster®.

"Başarılı bir tüketici ürünü, pek çok kişinin hayal ettiği gibi anlık bir deha parıltısının sonucu değildir." Carroll Gantz, Dustbuster'ın baş tasarımcısı

Dustbuster Baş Tasarımcısı, Carroll Gantz

Ay Tozu

Armstrong "insan için küçük, insanlık için büyük bir adım" atmadan önce NASA, astronotların sıfır yerçekiminde kordonlora kolayca dolanabileceği konusunda endişeliydi. Kordonlar veya kablolar başlı başına bir sorundu. Karışmaları oldukça kolay ve en yakın prize olan mil uzaklıkları torkun sıfır olduğu yerde büyük bir problemdi.

Bu sorunu çözmek için NASA, ilk el tipi elektrikli matkabı icat ettiği 1914'ten yana el aleti şirketi olan Black & Decker (B&D) ile anlaştı. Yüzeydeki karot numuneleri çıkarırken kullanılacak kablosuz ve şarj edilebilir matkap sözleşmesi için kolları sıvayan B&D, General Electric tarafından yaratılan pil teknolojisini kullanmaktaydı. 1961'de dünyanın ilk şarj edilebilir matkabı da dahil olmak üzere akülü aletlerle deneyler yapmaya başlamıştı bile.

NASA projesi için şirket, araştırma ve geliştirmesini hızlandırdı, farklı pil türlerini denedi. İlk olarak 1971'de Apollo 15 görevi sırasında B&D 'Moon Drill' kullanıldı.

Black Decker Kablosuz Ay Matkabı Black & Decker kablosuz Ay Matkabı. Fotoğraf Smithsonian Ulusal Hava ve Uzay Müzesi'nin izniyle.

Girişim Tarzı: Kablosuz

Girişimcilik tarzında, B&D, arkasındaki fikirlerin bazılarını kitlesel pazarın tüketici ürünlerine dahil ederek Moon Drill üzerindeki çalışmalarını daha geniş bir yelpazeye yaydı. 1969'da büyük şarj edilebilir pillere sahip kablosuz bir çim biçme makinesini bir yıl sonra kablosuz bir çalı düzeltici izledi.

1974'te piyasaya sürülen 'Mod 4 Power Handle Cordless System'; matkap, çalı düzeltici ve küçük elektrikli süpürge olamak üzere çoklu bir aletti. Değiştirilebilir alet kafalarının yine değiştirilebilir pil takımıyla çalıştığı alet, B&D'nin imzası olan turuncu-beyaz renkteydi.

Mod 4 Power Handle Cordless System oldukça yenilikçiydi ancak satışları hayal kırıklığına uğrattı. Bunun nedenini öğrenmek isteyen şirketin pazar araştırmacıları kısa sürede bir nedeni keşfettiler. Kullanımdan sonra aletin pillerini şarj cihazına takmayı unutan kullanıcılar için bir sonraki sefere alete ihtiyaç anı sorunluydu.

Mod 4 Power Handle Cordless System Mod 4 Power Handle Cordless System

Belirlenen bir tespit ise; kadın kullanıcılar küçük mutfak döküntüleri için eşlerinin atölyelerinden Mod 4'ü süpürge bileşeni ile alarak kullanmaktaydılar. Küçük süpürgeyi kullanmak, dolaptan teneke kutu süpürgeyi çıkartıp kablosunu çözmek ve geri sarmaktan çok daha kolaydı.

Carroll Gantz'a göre;

“B&D birkaç önemli ders aldı… İlk olarak, pazar araştırmasının yeni bir ürün icat etmeden önce yapılması gerekiyordu, sonra değil. İkincisi, tüketicilerin yeni teknolojiler hakkında eğitilmesi gerekiyordu.”

Toz Avcısı - Dustbuster

B&D pazarlama departmanındaki Gantz, B&D ürün yöneticileri, mühendisler ve tasarımcılardan oluşan bir ekip şirketin süpürmeye odaklı bağımsız bir ürünü satabileceğine inandılar.

Gantz, "Erkeklere yönelik neredeyse tüm B&D ürünlerinin aksine, yeni ürünün öncelikle kadınlara yönelik olması, bodrum katında değil, evin üst katında kullanılması gerekiyordu" diye yazdı.

Black & Decker bir şekilde bodrumdan mutfağa, erkek alıcılardan kadın alıcılara marka imajını çekerek ilk el tipi şarjlı süpürgeyi yaptı. Uzun süreli erkek egemen bir markadan “Dustbuster” doğdu.

Dustbuster'ın tasarımı o kadar yeni ve farklıydı ki Gantz, B&D'yi şirketin ilk tasarım patentini alarak onu korumaya aldı.

Alınan stratejik kararlardan biri, üründeki Black & Decker marka adını neredeyse görünmez olacak şekilde küçültmeleriydi. Yeni bir Dustbuster logosu geliştirildi ve ürüne dahil edildi. Ve her şeyle uyumlu bir badem beji için B&D'nin parlak turuncu renk şemasından vazgeçildi.

Dustbuster Patent
Dustbuster, el tipi şarjlı süpürge
Dustbuster, el tipi şarjlı süpürge

Ürün adı böyle bir üründen istenen agresif gücü arz ettiriyordu. “Güç” algısı o kadar önemliydi ki, mühendisler sesli bir güç hissi için fan sistemini olması gerekenden daha gürültülü olacak şekilde kasıtlı olarak değiştirdi.

Temmuz 1978'e kadar devam eden prototip çalışmalar ve modeller mekanik testler için kullanıldı. Yaklaşık 14 1/2 inç uzunluğundaki prototipler 1,5 kilo ağırlığındaydı.

Yeni Pazar

Dustbuster, tüketicilerin pislikleri ve dökülmeleri hızlı bir şekilde temizleme ihtiyaçlarını karşılayan yepyeni kablosuz el tipi elektrikli süpürgesi ile yeni bir toplu pazar kategorisi yarattı. Ayrıca yeni kategori için görsel form biçimini belirleyen B&D'nin şirkette ev ürünleri bölümünün oluşmasına öncülük etti.

İlk yılında, geleneksel el tipi elektrikli süpürge pazarının dört katı olan bir milyondan fazla Dustbusters satıldı. Bazı tahminlere göre ise, ürünün 1979'da piyasaya sürülmesinden bu yana geçen 40 yılda -yeniden tasarlanmış ve geliştirilmiş olmak üzere- 150 milyondan fazla Dustbusters satılmıştır.

Dustbuster Prototip Tasarımcıların, aletin prize takılı bir şarj tabanına nasıl yerleştirilmesi gerektiğini göstermek için prizli duvar modeliyle beraber yaptıkları prototip
Dustbuster Reklam Afişi
Dustbuster Reklam Afişi

✔ Dustbuster, popüler kültürün bir simgesi haline geldi.


✔ İlk Apollo görevlerindeki kökenlerinden Mod 4'ün ticari başarısızlığı, benzersiz patentli tasarımı ve popüler bir ev aleti olarak nihai zaferi...


✔ Dustbuster; inovasyonun kat edebileceği yolculuğun büyüleyici bir örneğini sunar ki bu yolculuk, ayı matkapla delmekle başlamıştır.

Zamanın Tozu

Ve işte ''Back The Future''dan bir kesit;

Marty sadece Grays Sports Almanac'ı istiyor, ancak 'Blast from the Past'i işleten kadın, ona ek ürünler satmaya çalışıyor.

"...ve tozla ilgileniyorsanız, 1980'lerden kalma ilginç bir parçamız var - buna 'DustBuster' deniyor."

Dustbuster, Back The Future filminden kare. 'Blast from the Past' pazarlamacısı, Marty'ye 2015'de DustBuster'ı gösteriyor.
"...and if you're interested in dust, we have a quaint little piece from the 1980s – it's called a DustBuster."

Filmin bu kesitinde; pazarlamacının açıklaması, 2015 yılına kadar tüm tozu ortadan kaldırmanın bir yolunun bulunamadığı anlamına gelirken DustBusters'ın ise 2015 yılında çoktan neslinin tükendiğini işaret ediyor.

Ancak tükenmedi. Tasarım değişmiş olsa da, Black & Decker hala birkaç farklı Dustbuster el tipi elektrikli süpürge modeli üretiyor.

Black and Decker Dustbuster 30 yıl.
Black and Decker Dustbuster Yeni 2020 Dustbuster

Tüketim Çılgınlığında Son Toz

Dustbuster'la başlayan kablosuz ve şarjlı süpürge çağı günümüzde bir çılgınlık olarak devam ediyor.

Markaların şarjlı süpürge yarışına şahit olduğumuz bu dönemde sahaya 'robot süpürgeler' de çıkmaya başladı. “Katya” veya “Sebastian” gibi mizahi göndermeli isimlerle evlerde salınıyorlar.

Dustbuster gibi şarjlı ve kablosuz olan robot süpürgenin el tipi olmasına gerek dahi yok!

Şarjlı süpürgeler
Robot Süpürge
   
    Gantz, Carroll. The Vacuum cleaner: a history. Jefferson, North Carolina: McFarland and Company, 2012.

    https://www.uspto.gov/learning-and-resources/journeys-innovation/historical-stories/moondust-and-marketing-magic
    
    https://www.idsa.org/images/pdfs/case_studies_2009_blackdecker.pdf
    
    http://www.industrialdesignhistory.com/node/149
    
    https://backtothefuture.fandom.com/wiki/DustBuster
    
    https://www.thehenryford.org/collections-and-research/digital-collections/artifact/488124/#slide=gs-490924
    
    https://backtothepredictions.com/extinct-dustbuster/
    
    https://toolmonger.com/2009/05/21/the-dustbuster-turns-30/
    
    https://blog.quicksigorta.com/teknoloji/ihtiyac-mi-luks-mu-robot-supurge-cilginligi-1848

Bu makale tarihinde MARKUT Dergi Sayı: 11 altında Zeynep Yarar tarafından yazılmıştır. Sayının devamını aşağı kaydırararak okuyabilirsiniz. Üst menüden diğer sayılarımızı okuyabilir, buraya tıklayarak anasayfaya dönebilir veya alt bölümdeki formu doldurarak dergimize abone olabilirsiniz.

Paylaş:
Markut Mailde İllustrasyon
Dergimize Abone Olun
Yeni Sayıları Mailinize Gönderelim

ücretsizdir.