Fallingwater, Amerika Birleşik Devletleri’nin Pittsburgh şehri yakınlarında doğa ile iç içe bir bölge olan Mill Run’da yer alıyor. Bear Run Irmağı üzerindeki bir şelalenin tam üstüne inşa edilmiş olan bu ev organik mimarinin ilk örneklerinden sayılıyor. Fallingwater ismi Frank Lloyd Wright tarafından verilmiş fakat “Kaufmann Evi” olarak, sahiplerinin ismiyle de anılıyor.

kaufmann-ailesi.png
Kaufmann Ailesi

Fallingwater’ın yapılış öyküsünün merkezinde Kaufmann ailesi yer alıyor. Liliane, Edgar ve oğulları Edgar Jr.'dan oluşan ve 3 kişilik bir aile olan Kaufmann’lar, 1930’lu yıllarda bir alışveriş merkezi sahibi zengin bir aileydi.

Kaufmann ailesi Pittsburgh’ta yaşıyordu ve çelik endüstrisinin geliştiği bu bölgeye endüstrinin getirdiği hava kirliliğinden dolayı “Dumanlı Kent” deniliyordu. Bu nedenle aile bölgedeki diğer sakinler gibi fırsat buldukça Pittsburgh’un güneydoğusunda yer alan Appalachian Dağları’ndaki Bear Run Irmağı kıyısında tatil yapıyorlardı.

Edgar Kaufmann, çalışanlarının da tatil yapabilmelerini sağlamak için ırmak kenarında satın aldığı arazide yaz kampları düzenlemek istiyordu. Kamp, çalışanların kalabileceği küçük kulübelerden oluşuyordu. Ancak o yıllarda Amerikan ekonomisinde yaşanan büyük buhran sebebiyle çalışanların kampa katılacak zamanları ve paraları yoktu. Bu durumda, Kauffman Ailesi, araziyi kendileri için kullanmaya karar verdi.

Kamp evleri küçük bir kulübeden oluştuğu için kendilerine yetersiz geliyordu. Ayrıca, çevreye tatile gelen insanların kullandığı yola da çok yakındı; gürültü ve trafik gittikçe artıyordu. Aile, böylece arsalarının daha sessiz bir bölgesinde modern bir tatil evi inşa ettirmek için uygun bir mimar arayışına girdiler.

O yıllarda Edgar Jr. modern sanat ve tasarımla çok ilgileniyordu; Frank Lloyd Wright’ın açmış olduğu mimarlık okuluna gitmeye başlamıştı. Oğullarının bu ilgisi anne-baba Kaufmann’ın da mimara ve eserlerine ilgisini artırmıştı. Ayrıca Frank Lloyd da kendileri gibi bir doğa severdi. 1935 yılında fazla düşünmeden tarihe geçecek evlerinin tasarımını Frank Lloyd’un yapmasına karar verdiler.

Wright’ın Şelale Evi’nin planlarını çizmesinin sadece iki saatini aldığı söylenmektedir.

kaufmann-ailesi-Frank-Lloyd-Wright.png
Frank-Lloyd-Wright.png

Frank Lloyd Wright

📎 "Fallingwater'da Wright, doğayla birlikte yaşama arzumuzun mükemmel özünü yakaladı: ormanlık bir yerde yaşamak ve doğal dünyada evde olmak. " Edgar Kaufmann, Jr.

Tatil Evi Düşüncesinden Örnek Mimariye

Fallingwater-dismekan-2.png

Kaufmann ailesinin en önemli isteği, arsalarında bulunan küçük şelaleyi yaptıracakları evlerinden rahatlıkla görebilmekti. Frank Lloyd Wright, araziyi gördüğü anda evi şelaleyi gören bir yere değil, şelalenin tam üzerine yapmaya karar verdi. Şelale evin dolayısıyla da ailenin bir parçası olacaktı. Fikri önce şaşkınlıkla karşılayan çift, Frank Lloyd’un mimari yaratıcılığı ve mesleki bilgisi karşısında ikna oldular.

Fallingwater-tasiyici-profiller.png

İnşaatın en büyük problemi, yasal olarak izin verilen alanın Frank Lloyd’un yapmak istediği ev için bir temel oluşturacak kadar geniş olmamasıydı. Bu durumu çözmek için konsollu bir yapı kullandı; evi sütunlar üzerine kurmaya karar verdi. Böylece evin oturacağı alan izin verileni geçmeyecek ama sütunlar üzerine inşa edilen ev istenilen büyüklükte olabilecekti. O tarihlerde bu bir yenilik niteliğindeydi.

Konsol uygulaması Frank Lloyd ile Edgar Kaufmann arasında tatsızlık yaşanmasına sebep bile olmuştu. Kaufmann, mimarın konsol tasarımının danışman bir firmanın mühendisleri tarafından gözden geçirilmesini istedi. Duruma çok sinirlenen Frank Lloyd suç duyurusunda bulunarak Kaufmann’a vermiş olduğu çizimlerini geri istedi ve projeden çekileceğini söyledi. Tatsızlık Edgar Kaufmann’ın durumu kabullenmesiyle son buldu ve Frank Lloyd 1936 yılında Fallingwater’ın yapımına başladı. Ev, 1939 yılında tamamen bitti.

Fallingwater-terrace.jpg

📎 Fallingwater, ana ev, konuk evi ve bir garajdan oluşmaktadır. Ana ev, 5.330 metrekaredir. Bu alanın 2.885 metrekaresi teras için kullanılmıştır.
Fallingwater-icmekan.png

Güçlü yatay ve dikey çizgilerle ayırt edici özelliklere sahip olan Fallingwater, organik mimari ile kübist mimarinin bir karışımı olarak tasarlanmış modern bir yapıdır.

Arsadan çıkan doğal taşların duvar, şömineler hatta bazı alanlarda zeminlerde de kullanılması sanatçının ve yapının organik mimari tarzının en önemli göstergeleridir.

Fallingwater-selale-merdivenleri.png

Şelalenin sesi evin her yerinden duyuluyor olsa da kendisini görmek için dışarıya çıkmak gerekiyordu. Bunun için oturma odasından su seviyesine kadar inen bir merdiven inşa edildi. Aralarında Einstein’ın da bulunduğu, Kaufmann ailesinin pek çok ünlü misafiri bu merdivenlerde oturarak şelaleyi seyretti. Frank Lloyd Wright’ın birleşik ve organik bir kompozisyon yaratma arzusu Fallingwater’daki renk paletini sınırlı hale getirmiştir. Yapıda, sadece iki renk kullanılmıştır: beton için hafif bir kehribar ve çelik için kırmızı.

Edgar Jr. 1963 yılında Fallingwater’ı ailesinin anısına Batı Pensilvanya Doğa Koruma Kurumu’na devretti. Tatil evi, bir dizi restorasyon geçirdi ve güçlendirildi. 1964 yılından bu yana, mobilyalarıyla, sanat eserleriyle ve eşsiz mimarisi ile müze olarak dünyanın her tarafından gelen ziyaretçileri ağırlıyor.

📎 "Böyle bir yere sahip olunamaz. İnsan için insan işidir; bir erkek için bir erkek tarafından değil. İnşa edildiğinden bu yana geçen yıllar boyunca Fallingwater, modern mimarinin en iyi örneklerinden biri olarak daha da ünlü ve beğenildi. Yoğunluğu itibariyle, özel bir hoşgörü değil, kamusal bir kaynaktır. " -Edgar Kaufmann, Jr.


   
  https://fallingwater.org/

  https://en.wikipedia.org/wiki/Fallingwater
  
  https://archeetect.com/fallingwater-house-frank-lloyd-wrights-architecture/
  
  https://www.archdaily.com/60022/ad-classics-fallingwater-frank-lloyd-wright
  
  https://wynnworlds.com/2021/06/fallingwater/
  
  https://fallingwater.org/kaufmann-conservation-bear-run/
  
  https://www.ensonhaber.com/galeri/doga-ile-ic-ice-bir-mimari-harikasi-selale-evi
  
  https://decortips.com/tr/evler/mimari-selale-evi-fallingwater/
  
  https://www.phaidon.com/agenda/architecture/articles/2016/june/08/frank-lloyd-wrights-fallingwater-explained/
  
  https://franklloydwright.org/site/fallingwater/
  

Bu makale tarihinde MARKUT Dergi Sayı: 15 altında Eylül Ecem Söğütlü tarafından yazılmıştır. Sayının devamını aşağı kaydırararak okuyabilirsiniz. Üst menüden diğer sayılarımızı okuyabilir, buraya tıklayarak anasayfaya dönebilir veya alt bölümdeki formu doldurarak dergimize abone olabilirsiniz.

Paylaş:
Markut Mailde İllustrasyon
Dergimize Abone Olun
Yeni Sayıları Mailinize Gönderelim

ücretsizdir.