Tasarım Sözlüğü: Beyin Fırtınası

Beyin Fırtınası Nedir?

Beyin fırtınası, belirlenen konu -sorun- üzerinde birey(ler)in çeşitli fikirler üreterek çözümler bulmasını sağlayan yaratıcı düşünme yöntemidir.

🔎 Beyin Fırtınası yöntemi ilk defa Osborn (1957) isimli bir reklamcı tarafından, yeni ürünlere yeni isimler ve sloganlar üretme amacıyla kullanılmıştır. (Kuramdan Uygulamaya Beyin Fırtınası Yöntemi, Mahmure NAKİBOĞLU)

Beyin Fırtınası Yöntemi Nasıl Uygulanır?

  • Beyin fırtınası yönteminin iyi şekilde uygulanabilmesi, konunun belirlenmesi, ortamın doğru şekilde yönetilmesi, konuşulan sözleri ve belirtilen fikirlerin kaydedilmesi için grup koordinatörü belirlenir.
  • Beyin fırtınası grupları için 10 ile 15 kişi idealdir. Kişi sayısının fazla olması herkesin yeterince söz alamayıp konuşmasını kısıtladığı gibi, az kişinin olması da fikir çeşitliliğinde verimi düşürür.
  • Sınıfta; koordinatörün öğrencileri, öğrencilerin de birbirini görebileceği bir düzen oluşturulmalıdır.
  • Beyin fırtınasında konuşulan konular belirli bir süre aralığı içerisinde gerçekleşir. Belirli bir zamanda çeşitli fikirler üretilmelidir.
  • Beyin fırtınasında konular; geneli ilgilendirmelidir. Belirlenen konu hakkında ön bilgi verilmelidir. Üst düzey teknik bilgi gerektiren konular ve önceden bilinen konularda da beyin fırtınası yapılmaz.
  • Beyin fırtınasının sağlıklı bir şekilde yapılması için; koordinatör katılımcıları teşvik etmelidir.
  • Söylenilen fikirler koordinatör tarafından not alınır, herkesin görebileceği şekilde asılır. Tartışma sona erdikten sonra benzer fikirler bir araya getirilecek şekilde gruplandırılır, yeniden değerlendirilir .
tasarım Sözlüğü Beyin Fırtınası, Brainstorming
📄 Değerlendirme çalışmalarında yaşanan soruna daha gerçekçi bir perspektifle bakabiliriz. Belli bir soruna çözüm bulmak amacıyla yürütülen bir beyin fırtınası seansı sonucunda 100 fikir ortaya konduğunu varsayalım. Fikirlerin yazılı olduğu kâğıtlara bakarak, ortaya hiç işe yarar fikrin konmamış olduğu görülürse, bu çalışmanın yalnızca boşa vakit kaybı olduğu düşünülebilir. Fakat bu olumsuz ve yıkıcı bir yaklaşımdır. Başka bir açıdan bakacak olursak, eğer ders boyunca süren bir beyin fırtınası seansında sorunu çözen tek bir düşünce ortaya çıkmamışsa, problem cümlesinin çözüldüğü bir öneriye karşılık 99 işe yaramaz fikir, elde edilmişse, bu kötü bir oran olarak algılanabilir. Ancak bu fikirleri, kumların arasında parıldayan altını bulmadan önce elemek zorunda olduğumuz kum ve çakıl tanelerine benzetebiliriz. İşe yaracak bir tane fikir veya çözüm önerisinin çok kıymetli olduğunu bilmeliyiz. Bu nedenle üretilen fikirler sabırla incelenerek objektif olarak değerlendirilmelidir. (Kuramdan Uygulamaya Beyin Fırtınası Yöntemi, Mahmure NAKİBOĞLU)

Beyin Fırtınası Yönteminin Temel İlkeleri Nelerdir?

tasarım Sözlüğü Beyin Fırtınası, Brainstorming
Nicelik nitelikten önce gelir. Fikir sayısının çokluğu kalitesinden önemlidir. Kalite, beyin fırtınasında kişiyi yanılgıya düşüren bir unsurdur. Amaç verilen süre içinde mümkün olduğu kadar fikir üretilmesidir. İnsanlar birçok tartışmada doğru olanı söylemek isterler, doğru olması gereken çözümlere konsantre olduklarında kendi kendilerine düşünce engelleri koyarlar. Bu durum verim ve performansın düşmesine sebep olur. Önemli olan sıkılıp kasmadan akla gelen fikirlerin söylenebilmesidir. Oto sansürü kapatmak birçok fikrin açığa çıkmasına olanak sağlar. Bu yüzden beyin fırtınasında ne kadar fazla sayıda fikir üretirsek o kadar verimli olur.
tasarım Sözlüğü Beyin Fırtınası, Brainstorming
İllüstrasyon: Gal Shir

2. Fikirler uçuk kaçık olmalıdır. Günlük yaşantımızda söylemenin doğru olmadığını düşündüğümüz fikirlerin belirtilmesidir. Farklı ve anormal olduğunu düşünülen fikirlere yönlendirilmelidir. Kişisel düşünce engelleri bilinçli olarak kaldırılır. Kişisel düşünce engelleri nedir? Uyulması gereken kurallar, toplumun gelenekleri, işlerin kriterleri, tasarlayacağın ürünün maliyeti... Bu tür engeller motivasyonu düşürür, yaratıcılığı azaltır ve isteksizliğe sebep olur.

tasarım Sözlüğü Beyin Fırtınası, Brainstorming
İllustrasyon: Meg Robichaud
3. Önyargısız düşüncelerin olduğu bir ortam oluşturulmalıdır. Dilediğini söyleyebilmek, olumsuz bir tepki alma korkusu olmadan düşünceleri iletmek kişinin kendisini ve düşüncelerini özgür bırakırken rahat olmasını sağlar. Söylenen bir söz, yapılan bir jest veya mimik bile kişinin fikirlerini dışa vurmasını olumsuz etkiler.

tasarım Sözlüğü Beyin Fırtınası, Brainstorming

4. Esinlenilmelidir. Diğer kişilerin fikirleri ile bağlantı kurmaktır. Başkasının ürettiği düşünceden esinlenerek daha farklı birçok fikir üretmenize yardımcı olur. Beyin fırtınası yaparken gerçek performansın görüldüğü kısımdır. Bir kişide başlayan fikir, birçok kişinin çeşitli düşünceleriyle buluşması ve harmanlanması ile ilk halinden daha karmaşık, daha çılgın, daha yaratıcı bir noktaya gelebilir.

Kaynaklar

Kuramdan Uygulamaya Beyin Fırtınası Yöntemi, Mahmure NAKİBOĞLU

Eğitim Teknolojisi, Kuram ve Uygulama, Kış 2016, Cilt 6, Sayı 1


Bu makale tarihinde MARKUT Dergi Sayı: 05 altında Şahsenem Göksu Göktürk tarafından yazılmıştır. Sayının devamını aşağı kaydırararak okuyabilirsiniz. Üst menüden diğer sayılarımızı okuyabilir, buraya tıklayarak anasayfaya dönebilir veya alt bölümdeki formu doldurarak dergimize abone olabilirsiniz.

Paylaş:
Markut Mailde İllustrasyon
Dergimize Abone Olun
Yeni Sayıları Mailinize Gönderelim

ücretsizdir.